Praetor, liczba mnoga Praetors, lub Praetores, w starożytnym Rzymie, urzędnik sądowy, który miał szeroką władzę w sprawach sprawiedliwości, był odpowiedzialny za produkcję gier publicznych, a w przypadku braku konsulów, sprawował szeroką władzę w rządzie.

instytucja konsulów powstała ok. 510 p. n. e.wraz z wypędzeniem królów. Było dwóch konsulów, którzy nie tylko kontrolowali skarb i sprawowali najwyższą władzę w rządzie, ale także przewodzili wojskom, co wymagało ich nieobecności w Rzymie przez dłuższy czas. Początkowo tytuł pretora ograniczał się do sędziego, ale około 337 p. n. e.urząd ten został otwarty dla plebejuszy. Do roku 242 p. n. e.był tylko jeden Pretor, który zajmował się sprawami sprawiedliwości między obywatelami rzymskimi. W tym czasie utworzono drugiego pretora do obsługi garniturów, w których jedna lub obie strony były obcokrajowcami. Pierwotny urząd został przemianowany na praetor urbanus, a nowy urząd został nazwany praetor peregrinus. W różnych okresach liczba pretorów zmieniała się. Około roku 227 p. n. e.na Sycylię i Sardynię mianowano jeszcze dwóch pretorów peregrynalnych, a około roku 197 p. n. e. dwóch kolejnych zostało mianowanych do administrowania Hiszpanią. Na początku i wieku p. n. e. konsul Lucjusz Korneliusz Sulla zwiększył liczbę pretorów do ośmiu. Dwa nadal przewodniczyły sprawom cywilnym, podczas gdy sześć dodatkowych zostało przydzielonych do konkretnych sądów: wymuszenia, łapówki, malwersacje, zdrada, napaść, morderstwo i fałszerstwo. Po roku służby zwyczajowo zostali gubernatorami prowincji.

od wczesnych czasów Pretor jako zarządca cywilny wydawał edykt określający procedurę, według której będzie się kierował. Około 67 r.p. n. e. związał się prawem, by podążać za swoim edyktem. Ostatecznie edykt, modyfikowany na przestrzeni wieków, stał się jednym z najważniejszych czynników kształtowania i dostosowywania Prawa Rzymskiego do nowych warunków oraz zasad sprawiedliwości i dobrej wiary. Za panowania cesarza Hadriana w II wieku n. e. „edykt wieczysty” został skodyfikowany i opublikowany. W tym czasie jednak jurysdykcja pretoriańska została ograniczona przez cesarza. W późnym Cesarstwie Rzymskim większość pretorów zniknęła, ale Pretor urbanus pozostał, z odpowiedzialnością za dostarczanie publicznych gier.