Wittenberg-miasto w kraju związkowym Saksonia-Anhalt, w północno-środkowych Niemczech. Leży nad rzeką Łabą, na południowy zachód od Berlina. Po raz pierwszy wzmiankowana w 1180 i wyczarterowana w 1293, była rezydencją Askańskich książąt i elektorów Saksonii od 1212 aż do przejścia, wraz z Elektorską Saksonią, do domu Wettynów w 1423. Uniwersytet w Wittenberdze, rozsławiony przez swoich nauczycieli, reformatorów religijnych Marcina Lutra i Philippa Melanchtona, został założony przez Elektora Fryderyka Mądrego w 1502 i połączony w 1817 z Uniwersytetem w Halle, tworząc Uniwersytet Marcina Lutra w Halle-Wittenberdze. W 1547 roku, gdy Jan Fryderyk Wielki podpisał kapitulację Wittenbergi, elektorat przeszedł z Ernestynów na Albertyńską linię Wettynów, a miasto przestało być oficjalną rezydencją. Miasto zostało zajęte w 1806 roku przez Francuzów, którzy wzmocnili jego fortyfikacje w 1813 roku; twierdza została zaatakowana przez Prusów w 1814 roku, a miasto zostało im przydzielone w 1815 roku.
Reformacja rozpoczęła się w Wittenberdze 31 października 1517 roku, kiedy Luter mógł przybić swoje słynne dziewięćdziesiąt pięć tez do drewnianych drzwi kościoła zamkowego. (Patrz Nota badacza.) Drzwi zostały zniszczone w pożarze w 1760 roku, a Kościół, zawierający groby Lutra i Reformatorów, został poważnie uszkodzony w latach 1813-14. Kościół został odrestaurowany, a na brązowych drzwiach z 1858 roku widnieje łaciński tekst tez Lutra. Inne godne uwagi budynki to zamek (1490-99), Ratusz (1524-40), rezydencje Melanchtona i Lutra oraz kościół miejski (1300), w którym znajduje się ołtarz autorstwa Lucasa Cranacha Starszego (1472-1553), nadwornego malarza Elektorów saskich, radnego i burmistrza Wittenbergi. Różne miejsca w Wittenberdze związane z Lutrem (wraz z podobnymi miejscami w Eisleben) zostały wpisane na Listę Światowego Dziedzictwa UNESCO w 1996 roku.
Port rzeczny w Wittenberdze i położenie jako węzeł kolejowy przyczyniły się do jego industrializacji. W 2000 roku ukończono budowę nowego mostu kolejowego nad Łabą. Ważny jest przemysł chemiczny, zwłaszcza Zakłady Azotowe w Piesteritz. Producenci obejmują produkty elektroniczne, materiały opakowaniowe i sprzęt transportowy. Tato. (2003 est.) 46,295.