James Levine, (ur. 23 czerwca 1943 w Cincinnati, Ohio, USA—zm. 9 marca 2021 w Palm Springs, Kalifornia), amerykański dyrygent i pianista, szczególnie znany ze swojej pracy z Metropolitan Opera (Met) w Nowym Jorku. Był uważany za najwybitniejszego amerykańskiego dyrygenta swojego pokolenia.
jako cudowne dziecko fortepianu, Levine zadebiutował w 1953 roku z Orkiestrą Cincinnati w Ohio. Studiował grę na fortepianie u słynnej nauczycielki Rosiny Lhévinne, a od 1961 do 1964 był uczniem dyrygentury Jeana Morela w Juilliard School w Nowym Jorku. Levine rozpoczął karierę dyrygencką w 1965 roku, kiedy to George Szell zaprosił go na stanowisko asystenta dyrygenta Cleveland Orchestra, gdzie pozostał do 1970 roku.
Levine zadebiutował w 1971 roku w Tosce Giacomo Pucciniego. W 1973 r. został jej głównym dyrygentem, w 1975 r.dyrektorem muzycznym, a w 1986 r. pierwszym dyrektorem artystycznym (z którego zrezygnował w 2004 r.). Będąc dyrygentem i dyrektorem Metropolitan Opera, Levine podniósł poziom artystyczny zespołu i poprowadził orkiestrę podczas licznych tournée krajowych i międzynarodowych. W 1998 roku założył Met Chamber Ensemble, wykonując ambitne programy, w tym w 2006 roku prawykonanie utworu Elliotta Cartera In the Distances of Sleep, zamówionego przez Carnegie Hall.
oprócz występów gościnnych w Stanach Zjednoczonych i Europie, Levine był dyrektorem muzycznym Chicago Symphony Orchestra na letnim festiwalu Ravinia w latach 1973-1993. Wśród jego uznanych nagrań znalazły się opery Wolfganga Amadeusa Mozarta, Giuseppe Verdiego i Richarda Wagnera oraz Symfonie Johannesa Brahmsa i Gustava Mahlera. Proste interpretacje Levine ’ a charakteryzowały się witalnością i klarownością architektoniczną. Pozostał aktywny jako pianista recital i nagrywał muzykę kameralną we współpracy z wiolonczelistką Lynn Harrell.
w 1996 roku Levine odbył rozległe światowe tournée z „trzema Tenorami” (José Carreras, Plácido Domingo i Luciano Pavarotti), a w 1999 roku został mianowany głównym dyrygentem Filharmonii Monachijskiej. W 2004 opuścił to stanowisko, aby zostać dyrektorem muzycznym Boston Symphony. Tam zaprogramował muzykę Arnolda Schoenberga i innych najważniejszych kompozytorów XX wieku, a także dokonał prawykonań utworów orkiestrowych zamówionych przez Charlesa Wuorinena i Gunthera Schullera. Jego praca z orkiestrami studenckimi w letnim domu Boston Symphony, Tanglewood Music Center, była bardzo chwalona. W marcu 2011 roku, gdy borykał się z różnymi problemami zdrowotnymi, Levine ustąpił ze stanowiska dyrektora muzycznego Boston Symphony. We wrześniu następnego roku wycofał się z pozostających w tym roku zobowiązań z Metropolitan Opera. Powrócił na podium w maju 2013 roku, ale w maju 2016 roku ogłoszono, że sezon 2015-16 będzie jego ostatnim i że zostanie emerytowanym dyrektorem muzycznym od sezonu 2016-17. Jego następcą został Yannick Nézet-Séguin.
w grudniu 2017 Levine został zawieszony przez Metropolitan Opera w związku z oskarżeniami trzech mężczyzn, że molestował ich seksualnie, gdy byli nastolatkami dekady wcześniej. Met wskazał również, że wszczął dochodzenie w sprawie jego zachowania. Kilka miesięcy później Levine został zwolniony po tym, jak w śledztwie znaleziono wiarygodne dowody na znęcanie się i nękanie przed i podczas jego kadencji. Zarzucając naruszenie umowy i zniesławienie, pozwał następnie Met, co kontratakowało. Sprawy zostały rozstrzygnięte pozasądowo w 2019 roku. Później ujawniono, że Levine otrzymał 3,5 miliona dolarów.
Levine otrzymał wiele wyróżnień od organizacji kulturalnych i obywatelskich w Europie i Stanach Zjednoczonych, w tym Kennedy Center Honor i National Medal of Arts. Jego nagrania zdobyły osiem nagród Grammy w latach 1982-1991. W 2010 został wybrany członkiem honorowym Amerykańskiej Akademii Sztuki i literatury.